واکنش تابعی حشرات کامل نر و ماده کفشدوزک hippodamia variegata goeze (col.: coccinellidae) . روی شته سیاه باقلا

کفشدوزک‏ها با فعالیت شکارگری خود نقش مهمی در کنترل طبیعی شته ها دارند. کفشدوزک hippodamia variegata goeze گونه ای با پراکنش جهانی است که در ایران نیز به وفور یافت می شود. یکی از معیارهایی که در بررسی کارایی شکارگران مورد استفاده قرار می گیرد، واکنش آنها به تغییر تراکم میزبان (واکنش تابعی) است. واکنش تابعی حشرات کامل نر و ماده این کفشدوزک در شرایط آزمایشگاهی (دما c?1± 23، رطوبت %10±70 و دوره نوری 16:8 l:d) روی شته سیاه باقلا مورد بررسی قرار گرفت. برای گرفتن نتایج دقیق تر از شته های همسن استفاده شد. آزمایش درون پتری و روی برگ باقلا به مدت 24 ساعت و در 15 تا 20 تکرار انجام شد. بعد از 24 ساعت تعداد شته های خورده شده شمارش شد. نتایج نشان داد که واکنش تابعی حشرات کامل نر و ماده کفشدوزک h. variegata نسبت به تراکم های مختلف شته سیاه باقلا (حشرات کامل نر تراکم های 2، 4، 8، 16، 32، 45، 60 و حشرات کامل ماده تراکم های 2، 4، 8، 16، 40، 60، 80، 100) از نوع دوم می باشد. برای تعیین پارامترهای قدرت جستجو (a) و زمان دستیابی به میزبان (th) از معادله راجرز استفاده شد. پارامتر های اشاره شده به ترتیب برای حشرات کامل نر 1589/0 و 1945/1 ساعت و برای حشرات کامل ماده 0926/0 و 4098/0 ساعت برآورد گردید. با استفاده از یک معادله ترکیبی واکنش های تابعی مورد مقایسه قرار گرفت و مشخص شد زمان دستیابی در دو جنس دارای تفاوت معنی دار می باشد. بر این اساس حشرات ماده و نر به ترتیب قادرند 6/58 و 1/20 شته را در هر روز از بین ببرند. بنابراین به نظر می رسد که نقش حشرات ماده این کفشدوزک در کنترل جمعیت شته سیاه باقلا بیش از دو برابر نرهاست.